Boolean/X-Ray Arama Yöntemi Nedir ve İşe Alımda Nasıl Kullanılır?

Boolean arama yöntemi, dijital platformlarda daha isabetli sonuçlar elde etmek için kullanılan bir arama tekniğidir. İsmini 19. yüzyılda yaşamış İngiliz matematikçi George Boole’dan alan bu yöntem, özellikle işe alım süreçlerinde sıkça tercih edilir. Boolean arama yöntemi, doğru yazılmış komutlarla birlikte kullanıldığında işe alım uzmanlarının ideal adaylara daha hızlı ulaşmasını sağlar. Aynı zamanda X-Ray arama olarak da bilinir.

Boolean Arama Operatörleri ve Kullanım Örnekleri

Boolean arama, arama motorlarında belirli anahtar kelimeleri özel komutlarla birleştirerek aramanın kapsamını genişletir ya da daraltır. İşte sık kullanılan Boolean komutları:

🔹 AND

İki ya da daha fazla anahtar kelimeyi aynı anda içeren sonuçlara ulaşmak için kullanılır. Aramanızı daraltmak için idealdir.

Örnek:
"Makine AND Mühendis"
→ Bu komut, hem “makine” hem “mühendis” kelimelerini içeren sayfaları getirir.

🔹 OR

Alternatif anahtar kelimeleri aramak için kullanılır. Aramanızı genişletir. Ayrıca aynı kavramın farklı yazımlarını kapsamak için kullanılır.

Örnek:
"PowerPoint OR Power Point"
→ Bu komut, iki farklı yazım şeklinde de yer alan içerikleri bulur.

🔹 NOT / -

Aramanıza dahil etmek istemediğiniz kelimeleri dışarıda bırakmak için kullanılır.

"NOT" yerine eksi işareti - de kullanılabilir.

Örnek:
"Yazılım NOT ilan" veya "Yazılım -ilan"
→ “Yazılım” kelimesini içeren ancak “ilan” kelimesini içermeyen sonuçları listeler.

🔹 Parantez ()

Birden fazla arama dizesini gruplandırmak ve işleçleri bir arada kullanmak için kullanılır.

Örnek:
"Yazar AND (İçerik OR Metin)"
→ “Yazar” kelimesiyle birlikte “İçerik” veya “Metin” kelimelerini içeren içerikleri gösterir.

🔹 Tırnak işareti ("")

Tam eşleşme içeren sonuçlara ulaşmak için kullanılır. Arama motoru, kelime öbeğini olduğu gibi arar.

Örnek:
"İnsan Kaynakları"
→ Sadece bu tam ifade geçen içerikleri getirir.

🔹 -site:

Belirli bir siteyi arama dışında bırakmak için kullanılır.

Örnek:
"Frontend Developer -site:instagram.com"
→ Instagram dışındaki sitelerde “Frontend Developer” geçen içerikleri listeler.

🧠 Hatırlatıcı İpuçları

• ✅ AND: Ne kadar çok kelime → o kadar dar sonuç

• ✅ OR: Alternatifleri artır → daha geniş sonuç

• ✅ NOT / -: Gürültüyü azalt, gereksiz kelimeleri çıkar

• ✅ Parantez: Tıpkı matematikteki gibi: işlem sırası önemli

• ✅ Tırnak: Özellikle kalıp ifadelerde (örneğin iş unvanları) işe yarar

• ✅ -site: LinkedIn dışı kaynakları tararken çok faydalı

Boolean Arama Neden Önemlidir?

İşe alım uzmanları, Boolean operatörlerini kullanarak şu avantajlara sahip olur:

• Aranan niteliklere sahip adayları kısa sürede bulma

• Aday havuzunu etkili şekilde filtreleme

• Gereksiz sonuçları elemine etme

• LinkedIn, Google ve hatta Facebook gibi platformlarda arama yapabilme

Boolean Arama Yöntemini Kullanabileceğiniz Platformlar

İş Arayanlar için Ekstra İpucu

İş arayan biriyseniz, özgeçmişinizi oluştururken Boolean mantığını göz önünde bulundurmak daha görünür olmanıza yardımcı olur. Doğru anahtar kelimelerle hazırlanan bir CV, İK uzmanlarının aramalarında daha üst sıralarda yer alabilir.

Kısa Özetle: Boolean Arama ile Akıllı İşe Alım

Boolean komutlarıyla yapılan aramalar, klasik yöntemlere göre çok daha keskin ve hedef odaklı sonuçlar sunar. Sadece birkaç basit operatörle, doğru adaylara ya da işe çok daha kolay ulaşmak mümkün.

📚 Kaynakça

New York Public Library. (2011, February 22). What is Boolean search? https://www.nypl.org/blog/2011/02/22/what-boolean-search

Spiceworks. (n.d.). What is Boolean search in recruiting? Process, with examples for Google and LinkedIn. https://www.spiceworks.com/hr/recruitment-onboarding/articles/what-is-boolean-search-in-recruiting-process-with-examples-for-google-and-linkedin/

University of Hawaiʻi at Mānoa Library. (n.d.). Boolean operators: Parentheses. https://guides.library.manoa.hawaii.edu/c.php?g=105358&p=684347

Workable. (n.d.). Sourcing on Google: Boolean search for recruiters. https://resources.workable.com/tutorial/source-google-boolean

LinkedIn Talent Solutions. (n.d.). Boolean search on LinkedIn: Tips and tricks for recruiters. https://www.linkedin.com/business/talent/blog/talent-engagement/boolean-search-on-linkedin-tips-and-tricks

Shamaeva, I. (n.d.). Boolean strings blog. Retrieved May 20, 2025, from https://booleanstrings.com/