Kıdem Tazminatı Nedir, Kimler Hangi Koşullarda Alabilir?

İş hayatının önemli konularından biri olan kıdem tazminatı, çalışanların işten çıkarılmaları durumunda işverenden talep edebileceği yasal bir haktır. Ancak kimlerin bu haktan yararlanabileceği ve tazminatın nasıl hesaplandığı sıklıkla karıştırılır. Bu yazıda, kıdem tazminatının ne olduğunu, hangi durumlarda ödeneceğini ve hesaplamanın nasıl yapıldığını net bir şekilde ele alıyoruz.

Kıdem Tazminatı Nedir?

Kıdem tazminatı, bir çalışanın aynı işverene bağlı olarak en az 1 yıl çalıştıktan sonra, belirli şartlar altında işten ayrılması veya çıkarılması durumunda, işten ayrıldığı tarihteki son brüt ücreti üzerinden hesaplanan ve çalıştığı her yıl için 30 günlük brüt ücrete karşılık gelen bir tazminattır.

Kimler Kıdem Tazminatı Alabilir?

Aşağıdaki koşullardan biri gerçekleştiğinde çalışan kıdem tazminatına hak kazanır:

• İşveren tarafından haksız yere işten çıkarılma

• Askerlik nedeniyle işten ayrılma (erkek çalışanlar için)

• Kadın çalışanların evlilikten sonraki 1 yıl içinde işten ayrılması

• Emeklilik nedeniyle işten ayrılma (yaş ve prim gününü doldurma)

• İşçinin ölümü

📑 SGK'dan Yazı Alarak Kendi İsteğiyle Ayrılanların Şartları:

• 08.09.1999 öncesi sigortalı olanlar: 15 yıl sigortalılık + 3600 gün prim

• 08.09.1999 – 30.04.2008 arasında sigortalı olanlar:

  • 7000 prim günü veya

  • 25 yıl sigortalılık + 4500 prim günü

• 01.05.2008 – 31.12.2008 arası: 4600 prim günü

• 01.01.2009 – 31.12.2015 arası: 4600–5300 prim günü (her yıl +100 gün artarak)

🔴 ÖNEMLİ UYARI:
Çalışan kendi isteğiyle istifa ettiğinde, yukarıdaki özel durumlar dışında kıdem tazminatı hakkını kaybeder.
Bu nedenle, istifa etmeden önce SGK'dan alınacak uygunluk yazısı mutlaka temin edilmelidir.

📌 Kıdem Tazminatı Tavanı Nedir?

Kıdem tazminatı, çalışanın brüt maaşı üzerinden hesaplanır. Ancak bu hesaplamada bir sınır vardır:
📉 Devlet, her yıl kıdem tazminatı için bir "tavan ücret" belirler.
Bu tutar, çalışanın maaşı ne kadar yüksek olursa olsun, bir hizmet yılı için ödenebilecek maksimum kıdem tazminatı miktarını sınırlar.

🔍 Örnek:

01/01/2025 – 30/06/2025 tarihleri arası için kıdem tazminatı tavanı: 46.655,43 TL

Yani brüt maaşınız 60.000 TL dahi olsa, her bir hizmet yılı için en fazla 46.655,43 TL kıdem tazminatı ödenebilir. Kalan kısım dikkate alınmaz.

⚖️ Kıdem Tavanı Nasıl Uygulanır?

• Çalışanın brüt maaşı tavanın altında ise → Gerçek brüt maaş esas alınır.

• Çalışanın brüt maaşı tavanı aşıyorsa → Sadece tavan tutar kıdem tazminatı hesabında kullanılır.

⛔ Bu, özellikle yöneticiler ve yüksek gelirli çalışanlar için önemli bir sınırlamadır.

Vergi ve SGK Uygulamaları

Kıdem tazminatı, Gelir Vergisi Kanunu Madde 25/7 (KGVM) kapsamında gelir vergisinden muaftır.
Ancak yalnızca tavan tutara kadar olan kısım için bu muafiyet geçerlidir. Tavanı aşan tutar kıdem tazminatı sayılmaz. Ayrıca kıdem tazminatı SGK primine tabi değildir.
Yani; kıdem tazminatı için sadece damga vergisi (%0,759) kesintisi yapılır.

Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

Kıdem tazminatı hesaplanırken aşağıdaki formül kullanılır:

Kıdem Tazminatı = (Çalışılan Yıl x 30 Günlük Brüt Ücret)

• (Varsa) Küsurat Aylar İçin Orantılı Günlük Ücret

💡 Tazminata brüt maaş dahil edilir. Ayrıca düzenli ödenen yemek, yol, prim gibi yan haklar da brüt ücrete eklenebilir.

Soru:

Aynı şirkette 3 yıl 6 ay çalışan bir işçi, 55.000 TL brüt maaş, 2.500 TL yol ve 7.500 TL yemek ücreti almaktadır. Bu çalışanın kıdem tazminatı ne kadar olur?

Kıdem tazminatı hesaplamasında, çalışanın süresi yıl + ay/12 + gün/365 formülüyle hesaplanır.

Kıdem Tazminatınızı Kolayca Hesaplayın

Kıdem tazminatınızı manuel olarak hesaplamak karmaşık olabilir. Bu nedenle, aşağıdaki güvenilir hesaplama aracını kullanarak tahmini tazminatınızı hızlıca öğrenebilirsiniz:

🔗 VergiNet Kıdem ve İhbar Tazminatı Hesaplama Aracı

Bu araçta:

• Çalışma sürenizi (yıl, ay, gün olarak),

• Brüt maaşınızı,

girerek tahmini brüt ve net kıdem tazminatı tutarınızı kolayca hesaplayabilirsiniz.

ℹ️ Not: Bu hesaplama aracının verdiği sonuçlar bilgilendirme amaçlıdır. Nihai tutar, işveren tarafından yapılacak detaylı hesaplamaya göre değişiklik gösterebilir.

Sonuç

Kıdem tazminatı, işçinin emeğine verilen bir güvencedir. Ancak doğru hesaplanması için tavan sınırı, damga vergisi, SGK muafiyeti ve yasal dayanaklar mutlaka dikkate alınmalıdır.

İşten ayrılmayı düşünen veya işten çıkarılma ihtimali bulunan çalışanlar için, bu bilgileri önceden bilmek önemli bir avantaj sağlar.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

📌 Kıdem tazminatım çalıştığım her yıl için mi hesaplanır?
Evet, her tam yıl için 30 günlük brüt ücret ödenir.

📌 Tazminat almadan işten çıkarsam, daha sonra dava açabilir miyim?
Eğer hakkınız olduğunu düşünüyorsanız 5 yıl içinde dava açabilirsiniz.

📌 Kıdem tazminatı tavanı 46.655,43 TL (her yıl 2 kez güncellenir)

💼 İnsan Kaynakları Süreçleriniz İçin Destek Arıyorsanız

Kıdem tazminatı gibi teknik ve hassas insan kaynakları süreçlerinde doğru hesaplama ve mevzuata uygun uygulamalar büyük önem taşır.
Eğer siz de şirketinizde;

 ✅ Kıdem ve ihbar tazminatı süreçlerini doğru yürütmek,
✅ Yan hakları ve bordro hesaplamalarını mevzuata uygun hale getirmek,
✅ İşe giriş – çıkış prosedürlerini düzenlemek,
✅ Profesyonel İK danışmanlığı almak

istiyorsanız, Keiken İnsan Kaynakları olarak yanınızdayız.

📬 Bize ulaşın: www.keiken.com.tr
📩 info@keiken.com.tr
📞 0507 355 0068

📚 Kaynakça

• 4857 Sayılı İş Kanunu

• 1475 Sayılı İş Kanunu – Madde 14

• Gelir Vergisi Kanunu – Madde 25/7

• PwC Türkiye – Kıdem Tazminatı Tavanı 2025

• T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)

• VergiNet Hesaplama Aracı: verginet.net